Jak działa sprzęgło wiskotyczne w ciągniku rolniczym?

Każda jednostka benzynowa, czy też wysokoprężna, potrzebuje być schłodzona. Jednym z elementów układu chłodzenia silnika jest sprzęgło wiskotyczne. Czym jest i jak działa? Jaka jest jego rola w układzie chłodzenia? Jak rozpoznać usterkę sprzęgła wiskotycznego i co robić w razie awarii? Gdzie znajdziesz dobrej jakości sprzęgła w razie potrzeby wymiany?

Jednym z elementów układu regulacji temperatury silnika jest wentylator kierujący (w razie potrzeby) strumień powietrza na chłodnicę. Wentylator jest połączony z innym obracającym się elementem, napędzanym przez silnik, np. wałem wirnika pompy cieczy chłodzącej silnik właśnie poprzez sprzęgło wiskotyczne. Umieszczenie wentylatora na takim wale bez użycia sprzęgła byłoby nieekonomiczne, gdyż obracałby się on również wówczas, gdy nie zachodzi potrzeba dodatkowej wentylacji chłodnicy. Zwiększałoby to opory ruchu silnika i utrudniałoby osiągnięcie właściwej temperatury pracy oraz dodatkowo zwiększało zużycie paliwa.

Sprzęgło wentylatora ma za zadanie sprawić, że wentylator w stanie wyłączonym obraca się znacznie wolniej od wirnika pompy chłodzenia, zaś w miarę wzrostu temperatury (i zarazem zapotrzebowania na wentylację) jego prędkość obrotowa ulega zwiększeniu, zbliżając się stopniowo do prędkości obrotowej wirnika. Rozwiązanie to stosowane jest np. w sprzęcie firmy John Deere.

Sprzęgło wiskotyczne to najczęściej sprzęgło automatyczne. Największym plusem tego elementu jest jego prosta budowa. Bardzo ważny jest fakt, że między obudową wmontowane są dwa zespoły tarcz umieszczonych w sposób naprzemienny. Tarcze mają możliwość nieznacznego zmienienia położenia w orientacji osiowej. Całość układu jest ściśle zamknięta oraz wypełniona olejem silikonowym. Ciekawostką jest fakt, że olej silikonowy pod wpływem wzrostu temperatury zwiększa swoją lepkość. Dzieje się tak w momencie napływu z silnika do chłodnicy dużych ilości gorącego płynu. Wówczas na sprzęgło trafia strumień gorącego powietrza pochodzącego z chłodnicy podanego przez wentylator. To powoduje wzrost temperatury oleju silikonowego i „lepienie się tarcz wewnątrz”. Dzięki temu wyrównuje się prędkość obrotowa zespołu tarcz aż do stosunku 1:1, a wentylator osiąga maksymalne obroty i wymienia powietrze w chłodnicy do kilku razy szybciej. Po chwili znowu na wentylator, jak i na sprzęgło wiskotyczne, trafia chłodniejsze powietrze i olej wewnątrz się schładza, a tarcze dostają poślizgu. Wówczas wentylator zaczyna zwalniać i cykl się zamyka.

Jak rozpoznać usterkę sprzęgła wiskotycznego?

Sprzęgło wiskotyczne (potocznie „wiskoza”) jest częścią, która podlega eksploatacji. Co za tym idzie, jej intensywne użytkowanie, może w końcu prowadzić do powstawania uszkodzeń i usterek. W najgorszym razie należy podjąć się wymiany elementu. Kiedy wiadomo, że sprzęgło lepkościowe nie działa jak należy?

Najbardziej oczywistym objawem awarii sprzęgła wiskotycznego jest niezałączanie się sprzęgła lub nieprzerwane działanie wentylatora chłodnicy. To drugie może świadczyć o zakleszczeniu sprzęgła wiskotycznego. Jeśli więc w czasie jazdy słyszysz charakterystyczne wycie, a spod maski wydmuchiwana jest fala powietrza, to można założyć, że jest to usterka opisywanego tego podzespołu.

Dobrą praktyką jest co sezonowy przegląd układu paska wentylatora. Jest to wówczas najlepsza okazja do sprawdzenia m.in. czy nie ma wycieku ze sprzęgła, czy sprzęgło nie dostało luzu na osi oraz czy podczas obracania nie słychać świszczenia.

W sytuacji wystąpienia awarii sprzęgła wiskotycznego uszkodzony podzespół trzeba wymienić na nowy. Raczej nie rekomenduje się korzystania z używanych sprzęgieł oraz z części przeznaczonych do innych modeli pojazdów.

Wymiana sprzęgła wiskotycznego

Wymiana „wiskozy” jest czynnością dość prostą i warto ją rozważyć w sytuacji, gdy już nie ma innego wyjścia lub gdy stwierdzono jeden z niepokojących objawów opisanych w ramach przeglądu. Z pewnością uchroni to użytkownika przed potencjalnym oberwaniem się i uszkodzeniem samego wentylatora, jak i uszkodzeniem chłodnicy.  Duży wybór sprzęgieł wiskotycznych różnego typu głównie od John Deere znajdziesz w ofercie e-sklepu agroJD.com. Firma oferuje też pomoc w zdiagnozowaniu awarii, jak i samą wymianę takiego sprzęgła.