Do czego służą zawory regulacyjne?

Dzięki zaworom regulacyjnym można w precyzyjny sposób korygować ilość przepływu czynnika zarówno w instalacjach, jak i układach grzewczych lub przemysłowych. Wykorzystywane są one w automatyzacji procesów technologicznych, dzięki czemu gwarantują komfort w budynkach użyteczności publicznej oraz domach prywatnych. Zapraszamy do lektury krótkiej charakterystyki zaworów regulacyjnych.

W jakim celu używa się zaworów regulacyjnych?

Zastosowanie zaworów regulacyjnych wiąże się z automatyzacją przemysłu oraz procesów technologicznych. Regulują one bowiem poziom czynnika, który przepływa przez instalację, za pomocą zmiany przekroju dla otworu przepływającego. Zawory regulacyjne charakteryzują się różnymi cechami i parametrami, które mają znaczenie, jeżeli chodzi o ich wykorzystanie w poszczególnych branżach oraz warunkach. Z tego względu warto zaznajomić się z podstawowymi informacjami dotyczącymi właściwości płynu i instalacji, której częścią będzie zawór regulacyjny. Różnego rodzaju zawory dostępne są w ofercie Przedsiębiorstwa Pomiarów i Automatyki PiA-ZAP.

Zawory regulacyjne w różnych branżach

Zawory regulacyjne używane w branży wodno-kanalizacyjnej służą do regulacji przepływu wody oraz ścieków i mają kontakt z substancjami o niskim ciśnieniu, które są erozyjne i chemicznie agresywne. Tego typu zawory są produkowane z żeliwa. Komponenty zaworów, które stosuje się w systemach ogrzewania, wentylacji oraz klimatyzacji, wykonuje się z żelaza, stali lub brązu. W przypadku instalacji HVAC temperatury robocze płynów wahają się od sporo poniżej 0°C do kilkuset stopni Celsjusza. Zawory regulacyjne w przemyśle występują np. w obrębie automatycznych linii montażowych, sprzęcie hydraulicznym, a także instalacjach, które wykorzystują sprężone powietrze. Zawory regulacyjne stosowane w przemyśle energetycznym narażone są na wysokie temperatury oraz duże ciśnienia. Przepływ pary wodnej występuje w urządzeniach ze stali węglowej oraz niskostopowej, a w energetyce jądrowej komponenty zaworów produkowane są ze stali nierdzewnej. Najbardziej różnorodne warunki występują jednak w przemyśle wydobycia i przetwórstwa ropy naftowej oraz gazu. Tutaj zawory regulują przepływ zarówno wody, jak i kwasów, płynów kriogenicznych oraz mediów o temperaturach ok. kilku tysięcy stopni Celsjusza oraz ciśnieniach niskich lub bardzo wysokich. W takich przypadkach używa się elementów wyprodukowanych na bazie stali oraz superstopów.

Charakterystyka przepływu jako ważny parametr zaworów regulacyjnych

Przy wyborze zaworów regulacyjnych warto również zwrócić uwagę na współczynnik przepływu oraz charakterystykę przepływu, która może być szybkootwierająca (dwustawna), liniowa (proporcjonalna) lub stałoprocentowa (logarytmiczna). Zawory cechujące się szybkootwierającym przepływem są używane tam, gdzie są często otwierane lub zamykane (sterowanie procesami nieciągłymi), natomiast zawory o charakterystyce stałoprocentowej wykorzystuje się np. w pętlach sterowania temperaturą. Zawory o liniowej charakterystyce przepływu służą zaś w sytuacjach, gdy spadek ciśnienia na nich będzie stały i największy w całym systemie.