Kiedy powinno się korzystać z narzędzi iskrobezpiecznych?

Mieszanina wybuchowa, czyli na przykład różnego rodzaju gazy, ciecze i ich opary, może zostać pobudzona do wybuchu nie tylko przez otwarty płomień, ale także przez iskry w obwodach elektrycznych, łuki elektryczne, czy iskry mechaniczne. O zasadach bezpieczeństwa w strefach wybuchu mówi unijna dyrektywa ATEX, która ogólnie wskazuje, kiedy należy korzystać z narzędzi iskrobezpiecznych i klasyfikuje strefy zagrożone wybuchem.

Strefy zagrożenia wybuchem

Pełna nazwa wspomnianej we wstępie dyrektywy to 1999/92/WE ATEX137 z dnia 16.12.1999 „O minimalnych wymaganiach zwiększających bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników potencjalnie narażonych przy pracy w obszarach z atmosferą wybuchową”. Dyrektywa dzieli rodzaje zagrożenia na dwie grupy, następnie na strefy, a narzędzia na kategorie. Grupy zagrożeń:

• G – wybuch gazów, cieczy i ich oparów,
• D – wybuch palnych pyłów.

W zależności od ciągłości występowania atmosfery wybuchowej, w obu kategoriach mamy zagrożenie ciągłe, sporadyczne lub rzadkie. W związku z tym, że dyrektywa jest bardzo obszerna, za zaklasyfikowanie przestrzeni do właściwej strefy zagrożenia jest odpowiedzialny inwestor, projektant obiektu budowlanego oraz jego użytkownik końcowy, a więc na przykład właściciel firmy, której pracownicy będą wykonywać swoje obowiązki w danym obiekcie.

Narzędzia z bezpiecznym iskrzeniem

Narzędzia iskrobezpieczne muszą być skonstruowane w taki sposób, by zjawiska termiczne zachodzące w obwodzie nie mogły zapalić otaczających mieszanin wybuchowych w określonych warunkach. Dotyczy to normalnych warunków pracy (zagrożenie ciągłe), przypadków uszkodzeń, które są możliwe do przewidzenia (zagrożenie sporadyczne) oraz uszkodzeń, które występują bardzo rzadko, trudnych do przewidzenia (zagrożenie rzadkie). Według obowiązujących norm obwód iskrobezpieczny to obwód, w którym żadna iskra lub zjawisko cieplne w normalnych warunkach pracy nie są zdolne do zapalenia mieszaniny wybuchowej.

Ciekawy przykład urządzenia iskrobezpiecznego – latarka iskrobezpieczna

Jak mówi nam przedstawiciel firmy AK SERWIS z Wołomina, większości z nas zagrożenie wybuchem poprzez zaiskrzenie kojarzy się przede wszystkim z ciężkimi narzędziami elektrycznymi, tymczasem iskra może powstać nawet przy włączeniu latarki. Latarki iskrobezpieczne zostały stworzone z myślą o pracownikach służb mundurowych, górnikach, pracownikach rafinerii, pracownikach gazowni, petrochemii lub zakładów chemicznych. Latarki iskrobezpieczne są produkowane przede wszystkim z wysokogatunkowych kompozytów i tworzyw sztucznych o właściwościach antystatycznych. Dlaczego latarki iskrobezpieczne nie stanowią zagrożenia w strefach zagrożenia wybuchem? - Odpowiedź jest prosta: jest skonstruowana w taki sposób, że podczas jej uruchamiania nie powstaje iskra elektryczna. Na koniec warto też dodać, że dzięki wykorzystaniu wysokiej jakości materiałów latarki iskrobezpieczne są wyjątkowo odporne na uderzenia mechaniczne i wstrząsy.