Jak klasyfikujemy kruszywa budowlane?

Kruszywa to materiały, które są wykorzystywane w przemyśle i budownictwie. Mają pochodzenie organiczne lub mineralne, dzielimy je na naturalne oraz sztuczne, a przyjmując jako kryterium podziału ziarnistość, na grube i drobne. Stosowane są przede wszystkim jako składnik zapraw i mieszanek betonowych, czy bitumicznych mieszanek do budowania nawierzchni drogowych. Jaki jest podstawowy podział kruszyw budowlanych?

Kruszywa naturalne i sztuczne

Naturalne kruszywa pochodzenia mineralnego występują w przyrodzie, pozyskujemy je do różnorodnych celów. Poddawane są obróbce mechanicznej, często także obróbce termicznej. Wydobywane są na przykład z kopalni, złóż otwartych, z dna rzek lub jezior. Przykłady kruszyw naturalnych to żwir, piasek i otoczaki. Żwir pozyskiwany jest z kopalni żwiru, piasek i otoczaki wydobywa się np. z dna jezior i rzek. Uziarnienie żwiru to 2-63 milimetry, natomiast ziarna piasku mają maksymalnie 2 mm średnicy. Mieszanki tych dwóch materiałów określa się jako pospółka. Otoczaki natomiast mają średnicę ziaren od 63 do 250 milimetrów. Kruszywa naturalne, poza rozdrabnianiem, często są także płukane i przesiewane, aby otrzymać interesującą nas frakcję. Proces ten nazywa się po prostu frakcjonowaniem kruszywa.

Kruszywa sztuczne powstają dzięki wykorzystaniu przeróżnych procesów przemysłowych, często produkowane są również z odpadów - mówi nam przedstawiciel firmy eM-Tech z Torunia. Mogą więc powstawać z obróbki termicznej surowców naturalnych lub z obróbki termicznej surowców odpadowych. Dzielimy je na wypalane i spiekane.

Badanie właściwości kruszyw

Kruszywa są używane w budownictwie w bardzo dużych ilościach, a w związku z tym, że normy związane z branżą są coraz bardziej rygorystyczne, kruszywa muszą być poddawane odpowiednim badaniom. Zależy nam na trwałości i bezpieczeństwie wznoszonych konstrukcji. Badania właściwości kruszyw przeprowadzane są w wyspecjalizowanych laboratoriach lub bezpośrednio na budowie. Zależy nam na tym, by uzyskać pewną partię kruszywa, a więc ilość materiału o tej samej klasie petrograficznej, frakcji, odmiany, gatunku i sortymentu. Aby ustalić właściwości, do analizy pobierane są próbki pierwotne, czyli próbki bezpośrednio z samochodów, czy innych urządzeń transportowych, ze składowisk, hałd, silosów i zasobników. Wielkość próbki pobieranej do badania zależy od wielkości ziaren danej frakcji. Próbka waży od 2 do 40 kg, według polskich przepisów. Przesiew kruszywa prowadzony jest na sucho lub na mokro. By oznaczyć skład ziarnowy na sucho lub na mokro, kruszywo rozdzielane jest na frakcje za pomocą specjalnego zestawu sit, stąd nazwa tego procesu: analiza sitowa. Dzięki odpowiedniemu frakcjonowaniu kruszyw budowlanych zapewniamy materiałowi jednorodność.