Jak działają wyłączniki nadprądowe?

Wyłączniki nadprądowe (znane również jako nadmiarowoprądowe) stanowią jedno z głównych zabezpieczeń każdej instalacji elektrycznej. Do ich zadań należy przerwanie dopływu prądu w przypadku przeciążenia lub zwarcia.

Zasady montażu

Wyłączniki nadprądowe są montowane w rozdzielnicy w taki sposób, aby każdy obwód elektryczny chronić oddzielnym wyłącznikiem. Dodatkowo, rozdzielnicę wyposaża się w jeden wyłącznik główny, wspólny dla wszystkich obwodów. Takie rozwiązanie umożliwia całkowite wyłączenie zasilania w skrajnych przypadkach, np. w razie ryzyka wystąpienia pożaru.

Reakcja na obciążenia

Największym prądem, jakim może być obciążony wyłącznik nadprądowy, jest prąd znamionowy. Oczywiście żaden wyłącznik nie uruchamia się od razu po przekroczeniu znamionowego obciążenia prądem.

Niektóre zabezpieczenia są w stanie przetrzymać prąd o nawet 1,5 razy większym natężeniu. Prowadzi to jednak do znacznego nagrzania wyłączników, zwłaszcza jeśli znajdują się one w ciasnej rozdzielnicy – komentuje ekspert sklepu 230volt.pl, specjalizującego się w sprzedaży produktów elektrotechnicznych i automatyki przemysłowej.

Typy wyłączników

Aby wyłącznik nadprądowy dobrze nam służył, powinniśmy wybrać taki jego rodzaj, który przetrzyma łączną moc urządzeń działających w obwodzie. W sprzedaży znajdziemy kilka typów wyłączników, oznaczonych literami – od A do D. Wyłączniki typu B są w stanie przetrzymać prąd znamionowy o poziomie 3-5 razy ponad normę. W przypadku wyłączników typu C wartości te szacuje się w granicach 5-10 razy, w typach D – 10-20 razy. Skąd tak duże wartości?

Niektóre urządzenia elektryczne, w momencie włączania, czerpią z sieci prąd znacznie większy, niż podczas normalnej pracy. Źle dopasowane wyłączniki mogą zatem spowodować odcięcie obwodu już przy próbie uruchamiania danego urządzenia – komentuje specjalista 230volt.pl.

Jeżeli wyłącznik powoduje zwarcie, warto wymienić go na nowy, o odmiennej charakterystyce (np. z B na C). W warunkach domowych, typowym zabezpieczeniem są wyłączniki typu A.

Zasada selektywnego działania

Technologia wyłączników nadprądowych opiera się na zasadzie selektywnego działania. Dzięki temu, w momencie wystąpienia przeciążenia odcięty zostaje konkretny obwód, a nie prąd w całej instalacji. Całkowite odłączenie nastręczałoby trudności użytkownikom, którzy nie mogliby zlokalizować po obwodzie sprzętu, powodującego awarię. Selektywność jest możliwa m.in. dzięki szeregowemu połączeniu 2-3 wyłączników, usytuowanych w rozdzielnicy (kolejno jako zabezpieczenie konkretnego obwodu i jako wyłącznik główny) oraz w skrzynce złącza (jako zabezpieczenie przedlicznikowe).

W modelowych przypadkach, prąd znamionowy powinien wzrastać od obwodu odbiorczego, w stronę złącza. Jeśli jest inaczej, o tym który wyłącznik zadziała, decyduje przypadek – konstatuje ekspert 230volt.pl.