Dlaczego odpowiednia kalibracja sprawdzianów kontrolno-pomiarowych jest tak ważna?

Produkcja części maszyn i urządzeń wiąże się z koniecznością bardzo precyzyjnego zachowania parametrów. Nawet niewielkie odchylenie od wymaganego wymiaru może powodować zaburzenia pracy konstrukcji i przyczyniać się do utraty jej stabilności. Do nadzorowania jakości produktów stosuje się sprawdziany kontrolno-pomiarowe. Przyrządy te wymagają jednak systematycznej kalibracji.

Czym jest i do czego służy sprawdzian kontrolno-pomiarowy?

Pomimo skomplikowanej nazwy sprawdzian kontrolno-pomiarowy jest prostym i doskonale znanym urządzeniem, potocznie nazywanym wzornikiem lub wzorcem. Stanowi on punkt odniesienia niezbędny do kontrolowania prawidłowości wymiarów produkowanych elementów. Najprostszym przykładem takiego wzornika jest ciężarek do wagi. Przez porównanie jego masy z masą ważonego produktu można potwierdzić, czy są one zgodne.

Stosowanie wzorców daje gwarancję, że tworzony element ma precyzyjną średnicę otworu, nachylenie stożka czy rozstaw gwintu. Wiele z takich części ma skomplikowane kształty, których zmierzenie nie jest możliwe za pomocą przymiaru liniowego. Sprawdziany kontrolno-pomiarowe, produkowane przez firmę Zetek, są specjalnie projektowane w celu wykonywania pomiarów złożonych detali, bez konieczności ich rozkładania na części. Za przykład mogą posłużyć maszyny współrzędnościowe (CMM), za których pomocą można weryfikować wymiary geometryczne wałków rozrządu, kół zębatych i innych elementów.

Znaczenie kalibracji sprawdzianów kontrolno-pomiarowych

Każdy wzornik z upływem czasu ulega odkształceniu, w efekcie czego zmieniają się jego podstawowe parametry. Prostym przykładem jest centymetr krawiecki, który rozciąga się, zaburzając precyzję pomiarów. Oczywiście posługiwanie się nim zarówno do pobrania wymiarów, jak i do ich odwzorowania na tkaninie nie wpływa na jakość wyrobu. Sprawdziany kontrolno-pomiarowe są jednak złożonymi, zaawansowanymi techniczne narzędziami, które stanowią wzorzec dla produktu.

Kalibracja narzędzi kontrolno-pomiarowych jest nie tylko potrzebą, wynikającą ze zmian parametrów wzorcowych urządzenia. Również przepisy nakładają na użytkownika obowiązek przeprowadzenia takiej czynności. Co ważniejsze, musi ona odbywać się zgodnie z określonymi procedurami przy założeniu, że przedsiębiorca utrzymuje europejskie standardy zarządzania ISO 9001. Do kalibrowania sprawdzianów wykorzystuje się specjalne oprogramowanie, którym może dysponować narzędziownia. Zadanie to można też powierzyć specjalistycznej firmie, która świadczy usługi w tym zakresie. Kalibracji poddaje się też nowe urządzenia pomiarowe, jeszcze na etapie ich budowy.